تا حالا واستون پیش اومده وقتی دنبال خرید یه فرش خوب بودین ، هی بین واژه های "قالی" و "فرش" گیر کرده باشین ؟ مثلاً یکی می گه قالی ماشینی بخر ، اون یکی می گه فرش دستباف بهتره ! ولی واقعاً فرقشون چیه ؟ اصلاً اینا یکی ان یا نه ؟ منم یه مدت دقیقاً همین سؤال ها رو داشتم . واسه همین نشستم ، کلی گشتم و بالاخره به یه سری جواب درست و حسابی رسیدم که توی این مطلب می خوام باهاتون به اشتراک بذارم .
قراره با هم بریم سراغ فرق های اصلی بین فرش و قالی ، ببینیم چرا به بعضیاشون می گن قالیچه ، چرا بعضی طرح ها معروف ترن و اصلاً چی می شه که کیفیت فرش انقدر فرق داره . آخر سرم یه جدول جمع وجور می ذارم که همه چی دستتون بیاد . اگه شما هم مثل من دنبال یه انتخاب درستین ، این مطلبو از دست ندین .
تفاوت فرش و قالی چیست ؟
راستش رو بخواین ، توی زبون ما ایرانی ها خیلی وقتا "فرش" و "قالی" به جای هم به کار می رن ، اما از نظر فنی فرق دارن . یعنی همه قالی ها فرشن ، ولی همه فرش ها قالی نیستن !
فرش یه واژه کلیه ، یعنی هر چیزی که پهن می شه روی زمین و برای پوشوندن کف استفاده می شه ، می تونه فرش باشه . حالا این می خواد قالی باشه ، قالیچه ، گلیم ، گبه یا حتی یه فرش شگی !
ولی "قالی" بیشتر به فرشای دستباف سنتی گفته می شه که ابعادشون بزرگه و توی بافتشون هنر زیادی خوابیده . مثلاً اگه یه قالی دستباف ۱۲ متری داشته باشی ، بهش می گن قالی . ولی اگه یه فرش ماشینی کوچیک داشته باشی ، اون دیگه قالی حساب نمی شه .
تاریخچه ای کوتاه از فرش و قالی در ایران
وقتی می گن فرش ایرانی ، من ناخودآگاه یاد یه هنر قدیمی و باارزش می افتم که از نسل های قبل بهمون رسیده . اصلاً ایران رو تو دنیا با فرشش می شناسن . اولین نمونه هایی که از فرش پیدا کردن ، مال چند هزار سال پیشه و جالبه بدونین هنوزم سبک بافت و طرح هاش الهام بخشه .
قالی های ایرانی ، مخصوصاً اونایی که دستبافن ، نه تنها به درد خونه مون می خورن ، بلکه یه سرمایه حساب می شن . هر شهری هم واسه خودش یه سبک خاص داره ؛ مثل قالی کاشان ، قالی تبریز یا قالی کرمان .
کاربردها و انواع مختلف فرش و قالی
فرش ها کلی مدل دارن و واسه استفاده های مختلف ساخته می شن . من خودم وقتی می خواستم واسه خونه جدیدمون فرش بخرم ، تازه فهمیدم که چقدر گزینه داریم !
- فرش ماشینی : خب اینا رایج ترینن . با دستگاه بافته می شن ، قیمت مناسبی دارن و طرح هاشون خیلی متنوعه .
- قالی دستباف : اینا یه چیز دیگه ان . دست رنج بافنده های ماهرن و معمولاً از نخ طبیعی مثل پشم و ابریشم بافته می شن . قیمتشون بالاتره ولی کیفیت و ارزششون خیلی بیشتره .
- قالیچه : برای جاهای کوچیک تر یا گوشه های خاص خونه خیلی مناسبه . مثلاً برای کنار تخت ، ورودی یا زیر میز ناهارخوری .
طرح فرش و نقش آن در انتخاب
یکی از چیزایی که من همیشه موقع خرید فرش برام مهمه ، طرح فرشه . طرح یه جورایی شخصیت خونه رو نشون می ده . بعضی طرح ها مثل فرش افشان واسه خونه های روشن و بزرگ خیلی خوبه . اگه سبک سنتی دوست دارین ، طرح های خشتی یا لچک ترنج عالی ان .
اگه خونه تون دکوری مینیمال داره ، فرش هایی با طرح ساده یا مدرن خیلی بهتر خودشونو نشون می دن .
کیفیت فرش : نکته ای کلیدی در خرید
یکی از اون چیزایی که همیشه بهش توجه می کنم ، کیفیت فرشه . واقعاً فقط ظاهر قشنگ کافی نیست ، مهم اینه که فرش بعد چند وقت خراب نشه .
فرش های ماشینی معمولاً با عدد شانه و تراکم معرفی می شن . مثلاً فرش ۷۰۰ شانه یا فرش ۱۲۰۰ شانه . هرچی شانه بیشتر باشه ، فرش ریزبافت تر و باکیفیت تره .
فرش های دستباف هم داستان خودشونو دارن . نخ خوب ، رنگرزی طبیعی و بافت تمیز ، همش توی کیفیت نهایی تأثیر داره .
ابعاد فرش و تناسب آن با فضا
اندازه فرش یه نکته مهم دیگه ست . من یه بار یه فرش بزرگ واسه پذیرایی کوچیک خریدم ، کل فضا رو گرفت ! خلاصه اینکه :
- واسه سالن های بزرگ ، فرش ۱۲ متری
- واسه فضاهای متوسط ، فرش ۹ متری
- واسه اتاق خواب یا پذیرایی کوچیک ، فرش ۶ متری
- واسه فضاهای محدود یا تزئینی ، قالیچه
قیمت فرش : چه عواملی بر آن تأثیر می گذارد ؟
راستش قیمت فرش خیلی بستگی داره به اینکه چی می خواین . اگه فرش ماشینی باشه ، قیمتش معمولاً پایین تره . ولی اگه دنبال قالی دستباف باشین ، خب باید بیشتر خرج کنین .
چیزایی مثل جنس نخ ، تعداد شانه و تراکم ، برند ، حتی اینکه فرش مال کدوم شهره ، مثل فرش کاشان ، روی قیمت اثر دارن . اگه می خواین فرش خوب ولی با قیمت مناسب بگیرین ، یه سر به صفحه خرید فرش کاشان از کارخانه بزنین ، گزینه های زیادی اونجا هست .
جمع بندی و جدول مقایسه ای
اگه هنوزم نمی دونین قالی بخرین یا فرش ، این جدول کوچیک شاید کمکتون کنه تصمیم راحت تری بگیرین :
ویژگی |
فرش ماشینی |
قالی دستباف |
نوع بافت |
ماشینی (صنعتی) |
دستی (سنتی) |
قیمت |
مناسب تر |
بالاتر |
تنوع طرح و رنگ |
خیلی زیاد |
محدودتر ولی خاص |
طول عمر |
قابل قبول |
خیلی زیاد |
ارزش هنری و سرمایه گذاری |
کم |
زیاد |
هر سوال یا تجربه ای از خرید فرش دارین ، خوشحال می شم بدونم . شما بیشتر دنبال فرش ماشینی این یا قالی سنتی ؟